Hareketsiz YaÅŸam ve Beslenme BozukluÄŸu Kalp Krizi Riskini Arttırıyor’

Yakın DoÄŸu Ãœniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Ãœmit Yüksek, ‘Hareketsiz yaÅŸam ve beslenme bozukluÄŸu kalp krizi riskini arttırıyor’ diyerek, kalp krizinden koruyan önerilerde bulundu; ‘Sigara içmeyin, haftanın beÅŸ günü spor yapın, düzenli ÅŸekilde öğün atlamadan beslenin, hipertansiyon, kolesterol ve ÅŸeker hastalığından korunun’dedi. Kalp damar tıkanıklığı hastalıklarının ve kalp krizinin, son otuz yılda geliÅŸen teÅŸhis ve tedavi yöntemleri ile artık daha az öldürücü olmasına raÄŸmen halen dünyada ve ülkemizdeki ölümlerin birinci nedeni olarak gösterildiÄŸini söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, kalp damar tıkanıklığının altında yatan pek çok faktör bulunduÄŸunu, bu faktörlerin ise pek çoÄŸundan korunmanın mümkün olduÄŸunu ifade etti. Kalp krizinin belli bir yaÅŸtan sonra mutlaka kiÅŸilerin başına gelmesi beklenen bir olay olmaktan çıkabildiÄŸini belirten Yüksek, bunun için ise saÄŸlıklı beslenme ve saÄŸlıklı yaÅŸama ilkelerine uyum saÄŸlamanın önemine dikkat çekti.

‘HÄ°PERTANSÄ°YONUN KONTROL ALTINDA TUTULMASI ÅžART’ Kalp damar tıkanıklığı ve kalp krizinin altında yatan risk faktörlerini deÄŸerlendiren Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, yüksek kan basıncı, ÅŸeker hastalığı, kanda kolesterol yüksekliÄŸi, sigara içiciliÄŸi, ileri yaÅŸ, ailede ve özellikle de birinci derece akrabalarda kalp damar tıkanıklığı öyküsünün olması, hareketsiz yaÅŸam ve kötü beslenmenin kalp krizini tetikleyen en önemli risk faktörleri arasında olduÄŸunu belirten Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek ‘Ä°leri yaÅŸ ve ailede kalp damar tıkanıklığı öyküsü bulunmasına etki edemeyiz. Ancak bunun dışındaki bütün riskleri kontrol altına alabiliriz. Kan basıncının 14 ile 9’un üzerinde seyretmesi uzun dönemde kalp damar tıkanıklığı riski oluÅŸturur. Bu nedenle kan basıncının bu deÄŸerin altında tutulması çok önemlidir. Kan basıncı yüksekliÄŸi bazen hiçbir belirti vermeyebilir. Bu nedenle mutlaka otuzlu yaÅŸlardan itibaren kan basıncını ölçtürmek gerekir. KiÅŸinin hipertansiyonu varsa gerektiÄŸinde anti-hipertansif ilaçlarla kiÅŸinin kan basıncının bu deÄŸerlerin altına düşürülmesi gerekir. Tuzsuz diyet de kan basıncı deÄŸerinin düşmesine yardımcı olabilir’ dedi.

‘ÅžEKER HASTALIÄžI DA KALP KRÄ°ZÄ° NEDENÄ° OLABÄ°LÄ°R’ Sadece hipertansiyon hastalarının deÄŸil, kan basıncı normal düzeyde seyreden kiÅŸilerin de ileri yaÅŸlarda hipertansiyon hastası olmamak için tuz tüketimini günde en fazla 5 gramla sınırlandırmaları gerektiÄŸini söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, yemeklere tuz eklenmemesi, tuzlu peynir veya patates cipsi gibi aşırı tuzlu yiyeceklerden uzak durulması gerektiÄŸini belirtti. Pek çok organı olumsuz etkileyen ÅŸeker hastalığının kalp damarlarında tıkanıklığa neden olarak kalp krizi riskini arttırabildiÄŸini ifade eden Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek şöyle devam etti: ‘Kilo fazlası bulunan, özellikle de bel çevresi fazla yaÄŸlanmış veya ailesinde ÅŸeker hastalığı olan kiÅŸilerin mutlaka kan ÅŸekeri ölçümlerini düzenli ÅŸekilde yaptırması önemlidir. KiÅŸilerin ÅŸeker ölçümleri sınırdaysa veya insülin direnci saptanmışsa, ilerde ÅŸeker hastalığı geliÅŸme ihtimali yüksektir. Bu durumdan saÄŸlıklı beslenme önerilerine uyum saÄŸlayarak ve günde otuz dakika olmak üzere haftada en az beÅŸ gün yürüyüş veya benzeri spor yaparak korunmak mümkündür. Böylece kalp krizi riski de azaltılmış olur.’

‘KOLESTEROL YÃœKSEKLİĞİ KALP KRÄ°ZÄ° İÇİN TETÄ°KLEYÄ°CÄ° BÄ°R FAKTÖRDÃœR’ Son yıllarda ülkemizde çok sıkça tartışma konusu olan kolesterol yüksekliÄŸinin de kalp krizi için tetikleyici bir faktör olduÄŸunu söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, kolesterolün yüksek olması durumunda kalp krizi riskinin ortalama üç kat arttığını belirtti. ‘Kolesterol türleri içinde en tehlikelisi, küçük yoÄŸun kolesterol olarak bilinen LDL kolesteroldür’ diyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek şöyle devam etti: ‘Küçük yoÄŸun kolesterolün ardından risk nedeni olan trigliserid yüksekliÄŸi ve iyi kolesterol diye bilinen HDL düşüklüğü gelir. Bu deÄŸerler normal deÄŸer aralıklarının dışında ise bazen ilaç kullanımı da gerektirir. Bu durumdaki kiÅŸiler mutlaka saÄŸlıklı beslenmeli ve hayatına hareket katmalıdır. Kolesterolün düzeltilmesi ile kalp krizi riski de düşürülmüş olacaktır. Kolesterol ilaçlarının zannedildiÄŸi gibi kötü yan etkileri yoktur. Kalp krizi riskini azaltmak baÅŸta olmak üzere faydaları kesinlikle risklerinden fazladır’ dedi.

ERKEN YAÅžTAKÄ° KALP KRÄ°ZÄ°NÄ°N ANA SEBEBÄ° ‘SÄ°GARA’ Sigaranın özellikle erken yaÅŸtaki kalp krizinin ana sebebi olarak görüldüğünü söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, kalp krizi geçirmeyi veya bir tür kansere ya da akciÄŸer hastalığına yakalanmayı beklemeden bırakılması gerektiÄŸini belirtti. Nikotin bağımlılığının uyuÅŸturucuya benzer derecede kuvvetli bir bağımlılık olduÄŸunu söyleyen ve kiÅŸilerin sigarayı bırakana kadar denemeye devam etmesinin önemine dikkat çeken Yüksek ’40 yaşından sonra kalp krizi riski ikiye katlanmaktadır. O yüzden 40 yaşından önce kalbiniz için bir check-up yaptırmanızda fayda vardır. Ailenizde erken yaÅŸta kalpten ölüm varsa, kolesterolünüz çok yüksekse, çok kiloluysanız veya aşırı sigara içiyorsanız check-up’ı daha da erken yaptırmanız gerekmektedir. Damarlarınızda tıkanıklık saptanmasa bile önerilere uymanız bundan sonraki kalp krizi riskinizi azaltacaktır’dedi.

‘HAREKETSÄ°Z YAÅžAM VE BESLENME BOZUKLUÄžU KALP KRÄ°ZÄ° RÄ°SKÄ°NÄ° ARTIRMAKTADIR’ Hareketsiz yaÅŸam, beslenme bozukluÄŸu ve obezitenin modern çaÄŸda kalp krizi riskini arttıran önemli faktörler arasında yer aldığını, artık pek çok kiÅŸinin oturarak çalıştığını, evden alışveriÅŸ yaptığını ve dolayısıyla gün içindeki hareketlerinde azalma görüldüğünü belirtti. Bu durumla birlikte kiÅŸilerin beslenme düzeninde de eskisine göre çok deÄŸiÅŸiklik görüldüğünü söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek sözlerine şöyle devam etti: ‘Artık sulu ev yemekleri yerine öğlenleri hızlı tüketilen yemekler tercih edilmektedir. AkÅŸamları ise eve geç gidilip, geç saatte yemek yenmektedir. Ayrıca pek çoÄŸumuz kahvaltı yapmak yerine iÅŸ yerinde unlu mamülleri atıştırarak kahvaltıyı geçiÅŸtirmekteyiz. Tüm bunlar kalp damarlarının tıkanmasına davetiye çıkarmaktadır. Bunun sonucunda da maalesef genç yaÅŸta kalp krizi vak’aları ile karşılaşılmaktadır’dedi.

‘Haftada beÅŸ defa yapılan spor ile beÅŸ yıl içinde kalp krizi geçirme riski yüzde 30 azalmaktadır’ Güne mutlaka kahvaltı yapılarak baÅŸlanması gerektiÄŸini söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, kahvaltı öğününde unlu ve ÅŸekerli gıdalardan uzak durulması gerektiÄŸini belirtti. Åžeker hastası dışındaki kiÅŸilerin arada sürekli bir ÅŸeyler atıştırmaktan vazgeçmesi gerektiÄŸini söyleyen Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek, toplam üç öğünün yeterli olduÄŸunu söyledi. Uzm. Dr. Ãœmit Yüksek şöyle devam etti: ‘AkÅŸam öğünü en geç sekizden önce tamamlanmalıdır. Bunun sebebi metabolizmanın o saatten sonra kendini uykuya hazırlaması ve yavaÅŸlamasıdır. Öğlen yemeÄŸinin dışarıda veya iÅŸ yerinde yenmesi gerekiyorsa yine sulu yemeklerin tercih edilmesi önemlidir ve hızlı yemekten kaçınılmalıdır. Yemeklerde en saÄŸlıklı yaÄŸ olan zeytinyağı tercih edilmelidir. Öğünlerde ekmeÄŸi iki dilimle sınırlamalı ve beyaz ekmekten kaçınılmalıdır. Saf çavdar ekmeÄŸi veya tam buÄŸday ekmeÄŸi tercih edilmelidir. Gün içinde ise sürekli oturarak çalışan kiÅŸiler mutlak suretle günlük en az otuz dakika orta tempolu yürüyüş veya buna eÅŸdeÄŸer spor yapmalıdır. Haftada beÅŸ defa yapılan spor ile beÅŸ yıl içinde kalp krizi geçirme riski yüzde 30 azalmaktadır’diye sözlerine son verdi.