‘İhtiyaç kredisi’ kullanımı azaldı, takip rekorda

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Merkez Bankası’nın sıkı para siyaseti ile yükselen kredi faizleri vatandaşları gereksinim kredisinden uzaklaştırmayı başardı. Nisanda yüzde 82’yi aşan gereksinim kredi faizleri sonrasında muhtaçlık kredisi kullanan kişi sayısı Türkiye Bankalar Birliği datalarına nazaran ağustos sonu itibariyle 12.3 milyon şahsa geriledi. Son yılların en düşük düzeyine gerileyen gereksinim kredisi kullanan kişi sayısı 14-15 milyon hududunda seyrediyordu. Muhtaçlık kredisi kullanan kişi sayısı azalsa da yüksek enflasyonun ve gerileyen alım gücü nedeniyle kişi başı gereksinim kredi riski 77 bin lira ile rekor kırdı, muhtaçlık kredilerinde takipteki alacak oranı yüzde 3,8 ile son 22 ayın doruğuna çıktı.

Ağustostan bu yana faiz geriliyor

Türkiye Bankalar Birliği risk merkezi aylık bültenine nazaran bankalarda gereksinim kredisi bakiyesi ağustos sonu itibariyle 950.9 milyar liraya yükseldi. Buna karşılık geçen yıl ocaktan bu yana düşüş eğiliminde olan muhtaçlık kredisi kullanan kişi sayısı ise 12.3 milyon kişi ile son yılların en düşük düzeyine geriledi. Merkez Bankası datalarına nazaran bu yıla yüzde 62 düzeylerinden başlayan muhtaçlık kredisi faiz oranları nisanda yüzde 82’nin üzerine çıkmıştı. Mayısta yüzde 78’a, temmuzda yüzde 76’lı düzeylere inen gereksinim kredi faiz oranları ağustosta yüzde 73,5’e indi. Eylülde ise muhtaçlık kredi faizinde düşüş devam etti. Merkez Bankası datalarına nazaran eylül yüzde 71,9 faiz oranıyla kapandı. Yüksek faiz oranları gerileme trendine girmiş olsa da hala daha epeyce yüksek. Gereksinim kredisi kullanımında kredinin toplam maliyeti yüzde 120’nin üzerine çıkıyor. Bankalar ekim ayına muhtaçlık kredi faizini indirerek başlasa da yüzde 4-5,8 ortasında değişen aylık oranlar uygulanıyor.

Takipteki alacak oranı 22 ayın zirvesinde

Yüksek faiz oranları muhtaçlık kredisinden uzaklaştırsa da kişi başı kredi riski ile gereksinim kredilerinde takipteki alacak oranı artışını sürdürüyor. Bu artışta yüksek enflasyonun tesiri de büyük. TBB bilgilerine nazaran kişi başı kredi riski ağustos sonu itibariyle 77 bin lirayı geçti ve bu tarihi en yüksek düzeye işaret ediyor. Gereksinim kredilerinde takipteki alacak oranı da ağustos sonunda yüzde 3,8 oldu. Bu 22 ayın en yüksek düzeyi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da eylül sonunda yaptığı bildiri değişikliği ile, ferdi kredi kartı ve gereksinim kredisi borcunu ödeyemeyenler için 60 aya kadar yapılandırma imkanını devreye aldı. Takipteki alacak oranındaki yükseliş trendi sonrası gelen bu atılım ile gereksinim kredileri anapara ve faiz ödemelerinin 30 günden fazla gecikmesi halinde ek kredi olmadan 60 aya kadar yapılandırılabilecek. Borçlunun 1 yıl içinde yapılandırma için başvurması gerekiyor.

Toplam ferdi kredi riski 85 bin TL’ye çıktı

TBB datalarına nazaran bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan ferdî krediler, yüzde 46 artarak 3.5 trilyon TL oldu. Ferdi kredilerin yüzde 47’sini kredi kartları, yüzde 27’sini gereksinim kredileri, yüzde 13’ünü konut kredileri, yüzde 3’ünü taşıt kredileri ve yüzde 10’unu kredili mevduat hesabı oluşturdu. Ferdi kredilerde tasfiye olunacak alacak oranı yüzde 2,5 düzeyinde gerçekleşti. Ferdi kredi kullanan müşterilerin sayısı da 41 milyona geldi. Ferdi kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda yaklaşık 2.1 milyon kişi artarak 41 milyon kişi olurken, ortalama kredi bakiyesi ise 85 bin TL seviyesinde gerçekleşti. Ağustosta 213 bin kişi birinci kere kredi kartı, 154 bin kişi birinci kere kredili mevduat hesabı, 133 bin kişi birinci kere tüketici kredisi kullanırken, konut kredisi kullanan kişi sayısı 11 bin oldu. 14 bin kişi birinci kez ise taşıt kredisi kullandı.

ŞEBNEM TURHAN / ekonomim